-
1 digero
dī-gero, gessī, gestum, ere [dis + gero ]2) разноситьnubes modo congregantur, modo digeruntur Sen — облака то собираются, то расходятся3) переваривать (cibum PM, Sen, CC etc.)4) распределять, располагать, упорядочивать (d. omne jus civile in genera C; d. poenam in omnes O; ad solis cursum anni tempora digessisse Macr)5) рассаживать ( digesta per agros arbor V); рассеивать ( digesta seges V)6) приводить в порядок (capillos O, M; bibliothecam Su); выполнять по порядку ( mandata C); записывать, вносить ( nomina in codicem C)7) считать ( annos alicujus O)9) ослаблять (aegrum aliquā re CC; sudore digeri CC)10) переносить, передвигать ( ut minus digeratur aeger CC)11) выводить из организма ( materiam CC)12) подробно обсуждать, улаживать ( rem per secreta colloquia Amm)13) обстоятельно описывать, излагать ( bella charactere historico digesta Vop) -
2 explico
ex-plico, āvī (uī), ātum (itum), āre1)а) развёртывать ( volumen C)explicitus ad sua cornua lĭber M — развёрнутая до конца (т. е. прочитанная) книгаexplĭcit (=explicitus est) liber Hier — конец книгиб) разворачивать, раскладывать ( merces Pt)e. arĭda ligna in flammas Lcr — превращать сухие дрова в пламя3) разматывать ( fusos M)раскручивать ( funem Vtr); распутывать ( captiones C)4) уложить, убить ( aliquem sagittā Lcn)5) успокоить, заставить утихнуть ( turbidum mare SenT)8) воен. ставить в линию, выстраивать, развёртывать (aciem, copias L)9) приводить в порядок, устраивать (agmen confusum Hirt; convivia M; negotia C, VM); налаживать, организовывать ( rem frumentariam Cs)e. frontem alicujus H — разгладить морщины на чьём-л. лбу, т. е. развеселить кого-л.10) приводить в исполнение, выполнять (consilium, praecepta, mandata C)e. fugam L — бежатьe. iter PJ — совершить путьe. nomen C или pecuniam Dig — уплатить долг11) развивать, объяснять, истолковывать, излагать (causam, rationem alicujus rei, philosophiam, vitam alicujus, de rerum naturā C)12) переводить, перелагать ( summorum oratorum Graecas orationes C)13) выпутывать, освобождать (aliquem ex laqueis C, Sen); избавлять, спасать, вызволять (se C etc.; aegrum CC; Siciliam multis cinctam periculis C)14) доводить до конца, завершать ( quae per defunctum inchoāta sunt Dig) -
3 levo
I lēvo, āvī, ātum, āre [ levis I ]1) делать гладким, выравнивать, сглаживать, полировать (cubilia Vr; tigna Lcr)2) ослаблять, смягчать ( aspĕra H)II levo, āvī, ātum, āre [ levis II ]1)перен. уменьшать, смягчать, ослаблять (metum, curam C; vim morbi QC; dolōrem consolando C; omen V); умалять (fidem H; auctoritatem C); устранять, заглаживать ( injurias Cs); снимать ( suspicionem C)б) исцелять ( morbum alicui Pl); утолять ( sitim O)viam sermōne l. V — коротать путь в беседеl. aliquem aliquā re и alicujus rei — избавлять (освобождать) кого-л. от чего-л. (aliquem onĕre, metu, aere aliēno C; aliquem omnium labōrum Pl)2) удешевлять (annōnam C; frugum pretia T)3) спасать, избавлять ( aegrum ex praecipĭti H)4)а) лишать ( nemus fronde V)l. aliquem aliquā opinione C — заставить кого-л. отказаться от какого-л. мненияб) снимать ( capĭti decus L)l. vincula (manĭcas V) alicui O — снять с кого л. оковы5) давать отдых, освежать, подкреплять (corpora Tib, C etc.; membra O; artūs fessos H)l. aliquem auxilio V — оказывать помощь (помогать) кому-л.6) ободрять, утешать, радовать (me levavit adventus tuus C)levari luctu alicujus O — радоваться чужому горю,7) поднимать ( arma super capĭte L); снимать ( aliquid furcā O); вынимать, вытаскивать ( piscem arundĭne extra aquam PM); вздымать (mare levatur L; aqua levata vento L)l. se или pass. levari — подниматься, вставать ( de caespite O)l. membra cubĭto O — приподнявшись облокотитьсяl. se alis Col, L etc. — подняться на крыльях, взлететьl. ictum H — отвести (отразить) удар8) взыскивать, взимать ( tribūtum Dig)9) прочищать ( dentes lentisco M) -
4 medicus
I a, um [ medeor ]врачебный, целебный, исцеляющий (manus V; ars O; vis PM)(digĭtus) m. PM — безымянный палецII medicus, ī m.1) лекарь, врач, хирург ( medicum ad aegrum adducere C)m. pecorum Vr — ветеринарный врач2) безымянный палец PMIII Medicus (Mēdus), a, um [ Medi ]мидийский, перен. персидский и ассирийский ( vestis Nep) -
5 nutrio
nūtrio, īvī (iī), ītum, īre1) кормить, питать (pullos aliquā re J; aliquem lacte O); вскармливать грудью ( pueros O)2) взращивать, выращивать ( silvam H); ухаживать ( capillum T); лелеять ( simultates T)3) воспитывать ( nutriri in armis Su); культивировать ( studia litterarum AV)4) поддерживать ( ignem foliis O)5) охранять, оберегать ( pacem T)6) лечить ( ulcus CC); исправлять ( damnum naturae L); укреплять ( aegrum cibis CC) -
6 recolloco
re-colloco, —, —, āre -
7 reconduco
re-condūco, dūxī, ductum, ere1) вести обратно ( copias Q)2) вновь нанимать или арендовать ( aliquid Dig) -
8 relinquo
re-linquo, līquī, lictum, ere1)а) оставлять (aliquem in Gallia Cs; r. aliquem herēdem C; milites praesidio castris Cs; sibi spatium ad cognoscendum Cs; acrem sui memoriam T)r. equos Cs — сойти с конейr. arma L — сложить оружиеr. signa L — дезертироватьr. aliquem poenae O, PJ — обрекать кого-л. на каруr. urbem direptioni C — отдать город на разграблениеr. aliquid in medio C, Q — оставить что-л. нерешённымaliquem in aliquā re procul se r. Q — оставить кого-л. далеко позади себя (опередить) в чём-л.nihil inexpertum r. V, QC — испробовать всёб) med.-pass. оставаться (in Graeciā; una spes relinquitur C)2) предоставлять, разрешать ( aliquem aliquid facere H)3) бросать ( rem inchoatam C); покидать (aliquem aegrum Cs; domum propinquosque Cs; miseros prudentia prima relinquit O)r. totam spem alicujus rei C — оставить всякую надежду на что-л.r. obsidionem L — снять осадуaliquid pro relicto habere C — считать что-л. делом прошлым (конченным)quod fuit ante, relictum est O — что было прежде, того уж нетjus suum r. C — пренебречь своим правомagrum r. Vr — оставлять поле под паром4) обходить молчанием, не упоминать ( crimen C) -
9 sollicito
āvī, ātum, āre [ sollicitus ]1)а) трясти, потрясать, колебатьs. mundum de suis sedibus Lcr — потрясать мир в его основанияхб) взрывать, взрыхлять, вспахивать ( tellurem V); волновать, бороздить ( remis freta V)2) бряцать, ударять (s. stamina pollice O)3) возбуждать (lentum cupidĭnem cantu H; aegrum stomachum H); гнать, преследовать ( arcu feras O); раздражать, ослаблять ( stomăchum vomitu CC); расшатывать, нарушать (statum civitatis L; pacem L); беспокоить, тревожить, удручать ( haec cura me sollicitat C); выводить из себя, раздражать, гневить (Jovem L; hostes Lcn)4)а) прельщать, обольщать, соблазнять (plebem Sl; oculos Sen; aliquem donis O); побуждать, склонять (aliquem ad venenum dandum C)sollicitor putare nullos esse deos O — я склонен думать, что никаких богов нетб) возмущать, возбуждать, подстрекать ( servos ad aliquem necandum C); призывать (aliquem ut aliquid faciat Cs); убеждать, уговаривать ( aliquem precibus ne spem ponat O); приглашать ( aliquem in Italiam Just). — см. тж. sollicitus -
10 video
vīdī, vīsum, ēre1) видеть, обладать чувством зрения, быть зрячимacriter (longius) v. C — хорошо (далеко) видетьvideres C — ты мог бы, т. е. можно было бы увидетьanimo v. G — видеть умственным оком, т. е. отвлечённо мыслить2) видеть, воспринимать (v. oves properantes domum H; aliquem cottidie C)quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse Cs — (Цезарь узнал, что Консидий в страхе) донёс ему, будто видел то, чего (в действительности) не видел3) глядеть, смотретьvisum procedere Sl — подойти, чтобы взглянутьte vidente C — на твоих глазах, в твоём присутствииme vide Ter, Pl — смотри на меня, т. е. можешь мне верить, поверьv. aliquem fugĕre Cs — видеть, что (как) кто-л. бежитest te v.? Pt — тебя ли я вижу?4) смотреть (как на образец), следовать ( aliquem C)5) видеть, быть свидетелем, современником6) увидеть в жизни, испытать ( funus filii Nep)somnum non v. C — глаз не сомкнутьutĭnam eum diem videam! C — если бы мне увидеть этот день!, т. е. дожить до (дождаться) этого дня!7) воспринимать, ощущать, чувствовать, слышатьmugire videbis sub pedibus terram V — ты услышишь, как земля загудит под ногами8) усматривать, обнаруживать, находить ( aliquid in aliquo C); понимать, знатьmultum v. in re publicā C — быть политически дальновидным (проницательным)videmusne, ut pueri aliquid scire se gaudeant? C — разве мы не знаем, с каким удовольствием дети узнают что-л. (новое)?9) рассматривать, обдумывать (aliud consilium C)quid sit, primum est videndum C — рассмотрим прежде всего, что это такоеrectum v. H — правильно (здраво) судитьvideas, quid agas C — смотри (т. е. думай о том), что делаешьhi fuerunt certe oratores, quanti autem, tu videris C — они были, конечно, ораторами, а какими, решай самaliquid videbimus, ne iste nos obstare possit C — мы что-л. придумаем, чтобы (Фалакр) не был нам помехой10) смотреть, заботиться, обращать вниманиеv. sibi C — заботиться о себе самомprandium alicui v. C — позаботиться об обеде для кого-л.videbis, ut res quam primum transigatur C — постарайся, чтобы дело было улажено как можно скорееvidendum est, ne... C — нужно принять меры ( или остерегаться), чтобы не...videndum est, ne non satis sit C — ведь этого, пожалуй, недостаточноvideant consules, ne quid res publica detrimenti capiat (формула объявления страны на чрезвычайном положении) C — пусть консулы следят, чтобы государство не потерпело какого л. ущербаvide scribas C — смотри (же), напишиvide, ne hoc turpe sit C — смотри, не постыдно ли это (= ведь это постыдно)vide, ne nulla sit divinatio C — никакого прорицания, пожалуй, и нетvidete, ut sit necesse C — едва ли (это) необходимо11) иметь в виду, стремиться, ставить целью ( magnam gloriam L)v. majus quiddam C — стремиться к чему-то большемуv. salutem publicam C — иметь в виду общественное благоv. aliud C — иметь иные намеренияquae visa sunt Cs — (всё), что заблагорассудитсяviderint! Pt — а пускай их!, как им будет угодно!12) быть обращённымtriclinium hortum videt PJ — столовая обращена к саду, т. е. окна её выходят в сад13) посещать, навещать (amicum, has domos C; aegrum CC). — см. тж. videor -
11 viso
vīsī (или vīdī), —, ere [intens. к video ]1) рассматривать, разглядывать (aliquem Pl etc.); осматривать, обозревать (agros, praedam expositam L); исследовать ( prodigium L)visendi causa C — для того, чтобы посмотреть2) глядеть, смотреть ( templa Sl)visite agros vestros ferro ignique vastatos L — взгляните на свои поля, опустошённые мечом и огнём ( слова Квинкция Капитолина)visam, si domi est Ter — посмотрю, дома ли онvise, redieritne Ter — посмотри, не вернулся ли он3) посещать, навещать (amicum aegrotum AG и ad aegrum Lcr; languentem Pt; urbem, Aegyptum C)ut et viderem te, et viserem C — чтобы и повидать тебя и навестить (побыть с тобой)agere pecus v. montes H — угонять скот в горы -
12 curare
1) заботиться, iudex curare debet, ut etc. (1. 5. 25 § 21 D. 10, 2);curent magistratus (1. 22 D. 22, 5); (1. 5 § 23 D. 36, 4); (1. 3 D. 48, 4), denunciandum cur. (1. 1 § 10 D. 25, 4);
cur. convicium fieri alicui (1. 15 § 10 D. 47, 10);
2) стараться, заботиться о чем: cur. negotia alicuius (1. 14 § 1 D. 10, 3), fructus (1. 7 § 9 D. 24, 3), arbores (1. 3 pr. D. 25, 1), agros (1. 68 § 1 D. 32), oves (1. 60 § 3 eod.), vestimenta (1. 12 pr. D. 47, 2); смотреть за порядком, cur. aedes sacras (1. 1 § 3 D. 43, 6); иметь попечение, tuendi curandive corporis gratia (1. 44 D. 50, 16); лечить, cur. servum vulneratum, aegrum (1. 10 § 1 D. 3, 5. 1. 9 § 7 D. 15, 1. 1. 30 § 1 D. 21, 1);stipulari cur. (1. 15 § 1 D. 35, 2); (1. 42 § 1 D. 12, 1. 1. 67 § 1 D. 45, 1).
3) принять в соображение, si probantem iudex non curabit (1. 10 § 3 D. 2, 13);cur. gratis amicos (1. 27 D. 38, 1); (1. 3 D. 50, 13).
modicas impensas non debet arbiter curare (1. 12 D. 25, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > curare
-
13 aeger
, aegra, aegrumбольной -
14 aeger
, aegra, aegrum (m,f,n)больной, огорчённый, горестный, несчастный
См. также в других словарях:
Кармелитки Пожилых и Немощных — Полное название Конгрегация Сестер Кармелиток Пожилых и Немощных … Википедия
Theodor Christoph Ursinus — (* 20. Februar 1702 in Tunzenhausen; † 28. November 1748 in Halle an der Saale) war ein deutscher Philosoph und Mediziner. Leben Theodor Christoph Ursinus war der Sohn des Pfarrers Polycarp Andreas Ursinus († 1713) und dessen Frau Marie Katharina … Deutsch Wikipedia
Аббревиатуры католических женских монашеских орденов и конгрегаций — сокращение латинских названий различных женских католических монашеских орденов и конгрегаций, которое ставится после фамилии или монашеского имени с целью информации о принадлежности к определенному ордену или конгрегации. Содержание 1… … Википедия
Remedius, S. (5) — 5S. Remedius (Romedius), Conf. (1. Oct. al. 19. Jan.) Dieser hl. Remedius oder, wie man in seinem Heimatlande Tyrol gewöhnlich spricht und schreibt, Romedius ist ein Einsiedler, welcher im Bal di Non (Anania, Anaunia), Bisthums Trient im Beginn… … Vollständiges Heiligen-Lexikon
Georg Daniel C. Coschwitz — (* 18. Februar 1679 in Konitz in der Region Pommerellen; † 8. Mai 1729[1] in Halle/Saale), auch Georg Daniel Coschwitz junior genannt, war ein deutscher Arzt, Apotheker und Hochschullehrer. Der Sohn des Apothekers Georg Daniel Coschwitz, Leibarzt … Deutsch Wikipedia
Список видов жужелиц рода Bembidion — Приложение к статье Bembidion В род Bembidion включают свыше 1200 видов, подразделяя их в 104 подродов и в incertae sedis[1]. Систематика род: Bembidion Latreille, 1802 … Википедия
acné — [ akne ] n. f. • 1816; pour achné, gr. akhnê « efflorescence » ♦ Lésion de la peau au niveau des follicules pilosébacés. Acné juvénile (ou acné vulgaire) :comédons enflammés apparaissant à la puberté. Acné rosacée. ⇒ couperose. Adj. ACNÉIQUE ,… … Encyclopédie Universelle
APOTHEOSIS — I. APOTHEOSIS Latin. Consecratio, quâ voce Cicero utitur l. 1. ad Quintum fratr. ep. 1. ritus fuit apud Romanos, a Caes. Augusto primum institutus, deinde a Tiberio instauratus, quô consecrabantur Imperatores, qui superstitibus filiis vel… … Hofmann J. Lexicon universale
ARTORIUS — Medicus Augusti, nocte, quae pugnam, quâ Cassius et Brutus victi, praecesserat, in somno monitus est a Diana, ut Caesarem aegrum viseret, eique victoriam polliceretur. Periir paulo post naufragiô. Val. Max. l. 1. c. 7 ex. 1.Lactant. Firm. l. 2. c … Hofmann J. Lexicon universale
ATRIENSIS — servus fuit apud Romanos, qui sicut Ostiarius, seu Ianitor ostium, ita is atrium tuebatur. Varro de L. L. l. 7. Si ab aede et tuendo Aedituus est, cur ab Atrio et tuendo, non Atrituus sit potius quam Atriensis. Servius ad Aen. l. 9. v. 648.… … Hofmann J. Lexicon universale
BALNEI Hora — apud Romanos, ex Spartiano colligitur, qui de Hadriano Caes. c. 22. Ante octavam, inquit, horam in publico neminem, nisi aegrum, lavari passus est. Nempe ad nonam utplurimum patebant Balnea, et ante Solis occasum claudebantur. Lamprid. in… … Hofmann J. Lexicon universale